Χριστιανισμός και μυθολογικά αρχέτυπα: παρθενογενέσεις, νεκραναστάσεις, άγιοι δολοφόνοι

«Ο χριστιανισμός υιοθέτησε σε πολύ μεγάλο βαθμό τις δοξασίες και τη λατρεία των λεγόμενων ειδωλολατρικών θρησκειών της Ανατολής» - Εμμανουήλ Γιαροσλάβσκι

«Ο χριστιανισμός ήταν η τελευταία μεγάλη δημιουργία του αρχαίου παγανιστικού κόσμου» - Will και Ariel Durant

Οι παρθένες γυναίκες που γέννησαν θεό, ημίθεο ή θεάνθρωπο, αποτελούν ένα αρχέτυπο που συναντάται σε διάφορες ανατολικές θρησκείες και πολιτισμούς, πριν από τον χριστιανισμό. 

Παραδείγματα αποτελούν:
- Η Σεμέλη που γέννησε τον Διόνυσο στην Ελλάδα 
- Η Δανάη που γέννησε τον Περσέα στην Ελλάδα
- Η Σεμίραμις που γέννησε τον Ταμούζ στη Βαβυλώνα 
- Η Ναμμού που γέννησε τον Ένκι των Σουμερίων στη Μεσοποταμία 
- H Σίνγκμο που γέννησε το Παιδί του Φωτός στην Κίνα 
- Η Ντεβάκι που γέννησε τον Κρίσνα στην Ινδία (βλ. Τριμούρτι) 
- Η Ίσις που γέννησε τον Ώρο στην Αίγυπτο (βλ. Οσιρική τριάδα). 


Ανάμεσα στους θεούς άλλων παραδόσεων που αναστήθηκαν, παραδείγματα αποτελούν οι Όσιρις, Διόνυσος, Άδωνις, Όντιν, Γκανέσα, Λεμινκάικεν, Ταμούζ, Κετζαλκόατλ, Κρίσνα, και Μίθρας. 

Από τα πιο πάνω αντιλαμβάνεστε ότι η γέννηση του Ιησού από τη Μαρίαμ στη Βηθλεέμ και η φερόμενη ανάστασή του, μετά την φερόμενη σταύρωσή του, είναι μια ακόμα μυθολογική ιστορία. 

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η Μαρία η Παρθένος (ή Υπεραγία Θεοτόκος, ή Παναγία) είναι ζωντανή στην κοινότητα των καθολικών της νότιας Ιρλανδίας και πεθαμένη (κοιμισμένη) στους Προτεστάντες της βόρειας Ιρλανδίας και τους Ορθόδοξους της Κύπρου, της Ελλάδας και της Ρωσίας.

Ένα άλλο αρχέτυπο που προκύπτει είναι η εξόντωση μυθικών τεράτων από θεούς, ημίθεους ή αγίους, όπως για παράδειγμα η ιστορία του τροπαιοφόρου αγίου Γεωργίου του δρακοφονιά, με τη σχετική απεικόνιση στα ορθόδοξα εικονίσματα. Η ιστορία αυτή αποτελεί πιθανώς αντιγραφή μιας αιγυπτιακής ιστορίας σχετικής με τη γέννηση του θεού Ώρου από της Ίσις. 

Σύμφωνα με τον μύθο, η Ίσις ανέστησε τον Όσιρι, τον οποίο είχε κόψει σε κομμάτια ο αδερφός του Σετ (βλ. επίσης δολοφονία του Άβελ από τον αδερφό του Κάιν).  Παρόλο που κατά την ανάσταση του Όσιρι η Ίσις δεν βρήκε τον φαλλό του, γιατί τον έφαγε το ψάρι οξύρυγχος, εντούτοις έμεινε έγκυος χωρίς σεξουαλική πράξη (προφανώς δεν υπήρχαν άγγελοι στην Αίγυπτο, ώστε να εισέλθουν προς αυτή όπως στον χριστιανισμό). Έτσι γέννησε τον Ώρο, ο οποίος στη συνέχεια σκότωσε τον κακό θείο Σετ, που είχε τη μορφή κροκόδειλου. 

Έχουμε λοιπόν νεκρανάσταση, σύλληψη χωρίς συνουσία και γένεση θεού με μορφή γερακιού, γιατί στην αρχαία Αίγυπτο εκπαιδευμένα γεράκια χρησιμοποιούνταν για να κυνηγούν τα περιστέρια που θεωρούνταν καταραμένα πουλιά, αφού έτρωγαν τα σιτάρια. Για τον ίδιο λόγο οι αιγύπτιοι θεοποίησαν και τη γάτα, που τους έσωζε τις σοδειές από τα ποντίκια. Μάλιστα, σύμφωνα με γενετικές μελέτες οι οικόσιτες γάτες αποίκισαν τον πλανήτη με αφετηρία την αρχαία Αίγυπτο, όπου γάτες και άνθρωποι ανέπτυξαν μια αξιοσημείωτα στενή σχέση, κάτι που φαίνεται και σε πολλές απεικονίσεις στην αιγυπτιακή τέχνη.  

Άλλες τρεις παρόμοιες ιστορίες με την πιο πάνω, συναντούμαι στην αρχαία ελληνική παράδοση. Πρόκειται για:

- Τον μύθο του θεού Απόλλωνα με τον δράκοντα Πύθωνα.
- Τον μύθο του Βελλεροφόντη, ο οποίος πάνω στον Πήγασο σκότωσε τη χίμαιρα και
- Τον μύθο του Περσέα, ο οποίος επίσης καβάλα σε άλογο σκότωσε τον δράκο που θα έτρωγε την Ανδρομέδα.

Ένας άλλος άγιος της ορθοδοξίας που χρησιμοποιεί το δόρυ του για δολοφονία ανθρώπων σε μάχη, στην ίδια ακριβώς στάση με τον άγιο Γεώργιο, πάνω στο άλογο, είναι ο μυροβλήτης άγιος Δημήτριος, τον θάνατο του οποίου οι χριστιανοί τιμούν σήμερα, μετατρέποντας το μνημόσυνο σε γιορτή.
  
Τέλος, θεές ή θνητές πρότυπα συζύγου, μητρότητας και γονιμότητας υπήρξαν η Νορβηγίδα θεά Φρίγκα, οι Ελληνίδες θεές Ήρα και Εστία και η Πηνελόπη από την Ομήρου Οδύσσεια, μεταξύ άλλων, πριν από την χριστιανή Μαριάμ.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία:
Εμμανουήλ Γιαροσλάβσκι, Πως γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν οι θεοί και οι θεές (Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις, 1965).

Will και Ariel Durant, The story of civilization: Caesar and Christ (MJF Books, 1993).

Σχετικά άρθρα:

Σχόλια